Michael Kenna
نگاهی به : صبح یکشنبه ( یازده داستان از ادبیات امروز
فرانسه زبان)
مترجم : اصغر نوری / نشر افکار / چاپ اول 1391
مجموعه داستان «صبح یکشنبه» شامل یازده داستان
کوتاه از یازده نویسنده فرانسویزبان است از کشورهای مختلف جهان، به انتخاب مترجم
کتاب.
داستانها دارای سبک، نثر، راوی و زبان مختلف
هستند. خواندن یازده داستان، با سبکهای متنوع، نوعی شناخت و انعطاف در قضاوتِ
داستان کوتاه به ما میدهد تا بهراحتی برچسب نفی و رد بر سینه هر داستانِ
غیرمتعارف و دیگرگونی نزنیم. و به این
باور برسیم که آنچه اهمیت دارد هماهنگی بین عناصر مختلف در داستان و اعتقاد خود
نویسنده به کار خویش است.
قبل از هر داستان، مختصری درباره نویسنده و سبک او جهت آشنایی نوشته شده. داستانِ منتخب،
بیانگر سبک کار آن نویسنده است. برخی از داستانها را مرور میکنیم:
داستان «سِن - اثر پاتریک مودیانو» تراژدی
روزهای کودکیِ دخترِ یک بازیگر است که از دید راوی اول شخصِ ناظر، روایت میشود. شخصیتپردازی
کامل و دقیق نیست، اما با خوانش داستان آرامآرام به معنایی که منظور نویسنده است،
خواهیم رسید.
« صبح یکشنبه - اثر پاتریس ژویف» از تلخیهای
فرزندِ پدری دائمالخمر و مادری ضعیف
بودن، میگوید. سطل زبالهی پدر و مادرهای
نالایق شدن،.... این داستان سرشار از تعلیق و کشمکش است، از زبانِ نوجوانی سیزدهساله .
«مامان گاهی
وقتها در قبال ما هیچ مسئولیتی به گردن نمیگیرد. میگذارد بابا کتکمان
بزند. میگذارد خودش هم کتک بخورد. و وقتی کرد به استخوانش میرسد او هم کتکمان میزند
. – از متن»
«مادرانه - اثر آن لیزگروبنی» روایتی به سبک اعترافی است از زبانِ زنی که مادر
شده، اما خالی از حس و مهر مادرانه است و این احساس با گذشت زمان نیز در او جاری
نمیشود و جای خالی را نفرت پُر میکند.
نفرتی که بر تن و روح کودک هرروز آوار میشود.
داستان
کوتاه اگر بهزعم برخی، عرصهی گفتن از فردیات است نه فضایی برای تحلیلهای
اجتماعی و سیاسی ، اما داستانِ «آی دزد...- اثر لوکلزیو» معضلی اجتماعی به نام بیکاری که فقر و فساد
را به دنبال میآورد را طرح میکند. این
داستان بهصورت گفتگویی ساده
بین یک دزد و مخاطبی ناشناس که میتواند نویسنده باشد، روایت میشود و ما
در نقش قاضی، زندگی این دزد را از نگاه خودش مرور میکنیم.
سبک روایت ساده، خطی و کلاسیک است، نویسنده با
جسارت مضمون را هدف اصلی خود میداند و با سبک خود میگوید اگر در جستجوی تکنیک و
پیچوخم ظاهری هستید، اشتباهی آمدهاید.
اگر پذیرفتهایم داستان کوتاه برشی کوتاه از
زندگی بلند یک انسان است، در این مجموعه ، داستانهایی پیدا میکنیم که این تعریف
را نقض میکنند و بیشتر رمانی فشرده یا طرح یک رمان به نظر میرسند
تا داستان کوتاه. مثل داستان « پسرِ نانوا – اثر موریس پُن». پسر نانوا پانزده سال
از زندگی پسر یک نانوا را روایت میکند که برای داستان کوتاه بازه زمانی طولانی
است و جالب اینکه برنده جایزه گنکور شده است.
و البته داستان « تبر- اثر آگوتا کریستوف» را
داریم که داستان دوصفحهای است از یکشب. و یک جنایت.
داستان« چرا؟ - اثر آلن اسپیس» تکگویی دختری است که پس از تولد خواهرش دیگر
حرف نمیزند. خواهر کوچکتر پیشرفت میکند، نوازنده میشود، اما راوی در انزوا و
سکوت پیر. این داستان و صبح یکشنبه از بهترینهای این مجموعه هستند.
« بیآنکه من را نگاه کند لبخند میزد و من،
آنجا بودم، ...- از متن»
« روز و شب-
اثر بریژیت ژیرو» به فاصلهی بین انسانها در زندگی روزمره میپردازد . فاصلهای که قرار
نیست پُر شود. از نظر سبک و مضمون به بسیاری از داستانهای کوتاهِ خوب امروز
ایرانی شباهت دارد.
تمِ اصلی داستانها رنج است. وجه اشتراکشان
علاوه بر شهرت نویسندگان، مضامین نو، تلخ و روایتهای اغلب چندلایهای. من با این
بخش از نظر آلن بوسکو که در یادداشت مترجم آمده موافقم که میگوید«بههرحال داستان
کوتاه فرانسوی ژانری بلندپروازانه نیست.»
فریبا منتظرظهور
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر